Recenzja: "Inna dusza"

Tytuł: "Inna dusza"

Autor: Łukasz Orbitowski

Liczba stron: 432

Cena rynkowa: 39 zł

Wydawnictwo: Od Deski Do Deski

Premiera: 22 maja 2015

Opis wydawcy:

"Ale chyba są inne duchy, wiesz, takie, co żyją w człowieku obok tych naszych dusz, zwyczajnych. I czegoś tam sobie chcą. Niektóre są ciche, inne głośne. Wrzeszczą, hałasują. To jest nie do wytrzymania. Znaczy, tak mi się wydaje, że z takim duchem w środku strasznie ciężko żyć, zwłaszcza jak on chce czegoś, na co ty nie masz ochoty."

Miasto. Zniszczone, obdrapane i brudne kamienice. Zmęczeni ludzie w ubłoconych, wiecznie spóźnionych i zatłoczonych autobusach. Przygnębienie i pustka. I nagle w jednej głowie kiełkuje ta dziwna myśl, nieodparte pragnienie. Bez motywu, bez powodu, jak głód. Tak jakby ciało przejmowała inna dusza, która nakazuje to zrobić, i nie można od niej uciec.

Pewnego dnia miasto zatrzyma się przerażone zbrodnią.

Koszmarna rzeczywistość

Łukasz Orbitowski to uznany pisarz, publicysta i scenarzysta. Jest autorem powieści - m.in. "Horror show", "Tracę ciepło", "Szczęśliwa ziemia", zbioru opowiadań "Wigilijne psy", felietonów, które ukazywały się m.in. w Nowej Fantastyce i Noise Magazine. "Inna dusza", książka częściowo oparta na prawdziwych wydarzeniach, przyniosła mu Paszport Polityki 2015. Do sięgnięcia po nią skłonił mnie przede wszystkim intrygujący opis, informacja o inspiracji historią zbrodni, która rzeczywiście miała miejsce i liczne rekomendacje recenzentów. Zawsze lubiłam wzbudzające emocje, kontrowersyjne utwory, a dzieło Orbitowskiego właśnie takie mi się wydawało. Miałam nadzieję, że będzie jednocześnie dosadne, intrygujące i poruszające. Bardzo ciekawiło mnie to, jak przedstawiony zostanie zbrodniarz i jego najbliższe otoczenie. Czy lektura "Innej duszy" spełniła moje oczekiwania? 

Fabuła powieści skupia się na codziennym życiu rodzin trzech chłopców - Jędrka, Krzyśka i Darka. Najstarszy z nich, Jędrzej, mieszka w dość przyzwoitych, dostatnich warunkach. Jego rodzice to przeciętni ludzie, nieidealni, ale w miarę troskliwi i rozsądni. Dariusz również nie napotyka w swoim najbliższym otoczeniu większych problemów bądź uchybień. W najgorszej sytuacji jest Krzysztof, syn nieradzącego sobie w życiu, rozchwianego emocjonalnie alkoholika i zaszczutej, zmęczonej, godzącej się z patologiczną sytuacją matki. Wbrew pozorom, to właśnie Jędrek zdradza coraz bardziej niepokojące, agresywne skłonności. Stopniowo budzi się w nim coś na kształt tytułowej "innej duszy". Nastolatkowie przyjaźnią się, spędzają wspólnie czas, darzą się wzajemnym zaufaniem. Pewnego dnia nasz młody antybohater przekracza granicę dotychczasowego okrucieństwa, a większość jego praktycznie niepodejrzewających nic znajomych wciąż darzy go szacunkiem i sympatią. Z czasem Jędrzej dopuszcza się strasznych zbrodni, które szokują mieszkańców Bydgoszczy. Jak potoczy się los trójki przyjaciół? Do jakich czynów posunie się Jędrek? Jeżeli chcecie poznać odpowiedzi na te pytania i na chwilę zanurzyć się w nostalgiczny, ponury klimat polskiego miasta lat dziewięćdziesiątych - zapoznajcie się z "Inną duszą".

Bohaterowie dzieła Łukasza Orbitowskiego są ciekawie wykreowani. Portrety psychologiczne Jędrka, Darka i Krzyśka są dokładne, szczegółowo zarysowane, bezkompromisowe i dość zaskakujące. Szara, ponura rzeczywistość, w jakiej przyszło im się obracać stanowi dla nich pewne wyzwanie, zwłaszcza, że są  w wieku, kiedy muszą popełniać decyzje mogące zaważyć na całej ich przyszłości - wybranym zawodzie, sposobie życia etc. Również postacie drugoplanowe, znajomi i bliscy chłopców fascynują odbiorcę swoją głębią, charakterem, specyficznym dla danej jednostki sposobem patrzenia na świat i zmagania się z problemami oraz przeżywania żałoby - m.in. poprzez nałogi, ucieczkę od rzeczywistości, pogodzenie się ze swoim losem, bunt. Relacje między poszczególnymi bohaterami prezentują się bardzo wiarygodnie, podobnie jak i reakcja otoczenia na wiadomość o popełnionych przez Jędrka przestępstwach.

"Inna dusza" to powieść realistyczna, poruszająca, zachwycająca swoją dosadnością, prostotą, klimatem. Naturalistyczne opisy zbrodni i miasta oddziałują na wyobraźnię, prezentując czytelnikowi przygnębiającą, nieco obskurną Bydgoszcz. Łukasz Orbitowski w mistrzowski sposób przedstawia sylwetki zwykłych ludzi, tak, że odbiorca chwilami wręcz nie może oderwać się od lektury, chłonąc każdą opisywaną scenę. Wątek kryminalny nie stanowi tu głównego elementu powieści, jest raczej jej zwieńczeniem. Zepsute, zagubione społeczeństwo, ludzkie ułomności, ignorancja, stereotypowe, egoistyczne myślenie, naiwność - to wszystko zostało podkreślone w książce Orbitowskiego, piętnując powszechne wady, pułapki, w które może wpaść każdy człowiek. Język powieści charakteryzuje spora ilość slangu, prostota, miejscami też wulgaryzmy. Świetnie dopełnia on charakterystykę bohaterów i ich otoczenie.

Powieść Łukasza Orbitowskiego zapamiętam jako wspaniałe, przejmujące, oryginalne i wartościowe dzieło, z pewnością kiedyś do niego wrócę. Uważam, że Paszport Polityki został przydzielony słusznie. Chętnie zapoznałabym się z innymi książkami tego autora.

POLECAM: wielbicielom oryginalnych, poruszających, realistycznych powieści z wątkiem kryminalnym.

NIE POLECAM: czytelnikom poszukującym książek lekkich, łatwych i przyjemnych, pełnych wartkiej akcji, osobom nadwrażliwym na dosadny język oraz brutalne, naturalistyczne opisy.

Moja ocena:

10/10,    6

Recenzja ukazała się dzięki współpracy z portalem Kostnica: http://www.kostnica.com.pl/innadusza.htm

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Od Deski Do Deski

i portalowi Kostnica