Recenzja: "Anomalia"

Tytuł: "Anomalia"

Autor: Krzysztof T. Dąbrowski

Wydawnictwo: Forma

Cena rynkowa: 33 zł

Premiera: 2016 r.

Opis wydawcy:

"Adrian traci w wypadku rodzinę. Po paru latach dostaje zaproszenie do tajnego eksperymentu - ma być testerem symulatora, który będzie symulował jego tragicznie zmarłych najbliższych. W trakcie testów okazuje się, że symulacja wymknęła się spod kontroli, a jego rodzina nie do końca jest martwa..."

*  *  *

"Krzysztof T. Dąbrowski z właściwą sobie przekorą zwodzi czytelnika na manowce, kluczy, zaskakuje. Anomalia to mroczna opowieść o unoszącym się nad nami, ponurym widmie śmierci... Polecam miłośnikom horroru i wszystkim tym, którzy cenią niebanalne rozwiązania fabularne."

Olga Haber

Rzeczywistość jest subiektywna

Krzysztof T. Dąbrowski to polski pisarz grozy i scenarzysta, który bardzo często posługuje się groteską i zazwyczaj stawia na mocno rozrywkowy charakter swoich tekstów, przez co jego twórczość kojarzy się głównie z horrorem o zabarwieniu humorystycznym, bizarro bądź czarną komedią. Jest autorem m.in. "Anima Vilis", "Grobbingu", "Naśmiercin", "Z życia dr Abble", "Orgazmokalipsy", a także licznych opowiadań publikowanych zarówno w Polsce, jak i zagranicą. Część z nich doczekała się nawet ekranizacji. Opis "Anomalii" nastawiał mnie na poważniejszą, wielowymiarową, klimatyczną historię i byłam bardzo ciekawa, jak pióro Dąbrowskiego zaprezentuje się w takim wydaniu, czy zatęsknię za jego specyficzną żartobliwością, która wyjątkowa mi odpowiadała, czy też może moje czytelnicze preferencje ulegną zmianie. Co otrzymałam?

"Anomalia" przedstawia losy Adriana, pozornie zwykłego młodzieńca, który platonicznie zakochuje się w mieszkającej w pobliżu dziewczynie (Joannie). Ponieważ nastolatek zmaga się z olbrzymią nieśmiałością i praktycznie nie posiada żadnych doświadczeń w relacjach damsko-męskich, zanim decyduje się ją bliżej poznać odczuwa ogromny lęk i zmaga się z wieloma problemami. Wkrótce po tym jak wreszcie udaje mu się z nią umówić, bierze udział w tragicznym wypadku samochodowym. Dowiaduje się, że zginęła w nim reszta jego rodziny, ale z czasem zaczyna mieć coraz większe wątpliwości, czy rzeczywiście tak się stało. Ma poczucie, że nocą coś go obserwuje i to z nim samym coś jest nie tak. Obawia się, iż może postradać zmysły, a w końcu decyduje się wziąć udział w tajnym eksperymencie naukowym i stworzyć sztuczną, realistyczną wizualizację zmarłych krewnych. Podczas niej mają miejsce nieoczekiwane zdarzenia, które tylko utwierdzają go w dziwnych przypuszczeniach. Kim tak naprawdę jest Adrian? Co stało się z jego rodziną? Kogo spotka na swojej drodze? Jeżeli chcecie poznać odpowiedzi na te pytania i wsiąknąć w niesamowitą, zagadkową, surrealistyczną historię niezwykłego młodzieńca - sięgnijcie po powieść Krzysztofa Dąbrowskiego. 

Główny bohater "Anomalii", początkowo nastoletni Adrian, to postać intrygująca, złożona i bardzo wiarygodna pod względem psychologicznym. Z racji młodego wieku jeszcze odkrywa swoją tożsamość, często miewa różne obawy, rozterki o charakterze filozoficznym i egzystencjalnym, ale też zmaga się z wieloma przyziemnymi problemami i pobudkami. Z czasem przezwycięża swoje słabości i odważnie stara się rozwikłać zagadkę związaną ze śmiercią rodziny i z samym sobą. Dość szybko zdobywa sympatię czytelnika, który kibicuje jego poczynaniom. Pozostali bohaterowie stanowią niejako dopełnienie dla jego osobistej historii i w związku z tym zostali zarysowani w dość uproszczony sposób. Wyjątek stanowi tu Joanna, która spędza z Adrianem dużo czasu. Na początku wydaje się mu nieprzystępna, ale wbrew stereotypom i pierwszemu wrażeniu okazuje się być ciepłą, trochę nieśmiałą, wyrozumiałą i wspierającą go osobą.  Ich relacja została przedstawiona bardzo realistycznie i w związku z tym odbiorca chętnie obserwuje jej rozwój. Dąbrowski operuje narracją pierwszoosobową i barwnym, ale przystępnym językiem, nieraz pełnym kolokwializmów oraz dostosowanym do indywidualności wykreowanych postaci, dzięki czemu większość dialogów wypada bardzo wiarygodnie.

"Anomalia" to dzieło o poważnym, nieco pesymistycznym wydźwięku, utrzymane w klimacie dość subtelnej grozy, ale miejscami też dość naturalistyczne i charakteryzujące się wartką, nieprzewidywalną akcją oraz szczyptą humoru sytuacyjnego. Nie będą tu zawiedzeni zwłaszcza miłośnicy muzyki rockowej i metalowej. Dzięki temu przedstawiona przez Dąbrowskiego historia wciąga i pasjonuje czytelnika. Łączy ze sobą elementy charakterystyczne m.in. dla science fiction, horroru, dramatu i powieści obyczajowej.  Mnóstwo w niej rozważań o charakterze filozoficznym, często pojawia się w niej motyw przemijania, snu, życia po śmierci, tworzenia swojej tożsamości, subiektywności odbieranego przez jednostkę świata. Całą książkę charakteryzuje wręcz oniryczny, surrealistyczny nastrój, zagadkowość i wielowymiarowość. Dużo w niej niedopowiedzeń, nawet samo zakończenie jest dość nieoczywiste, przez co całą historię można by interpretować na kilka różnych sposobów. 

Podsumowując, "Anomalia" to niesamowita, wielowymiarowa powieść, która łączy w sobie elementy typowe dla powieści grozy i science fiction. Pióro Krzysztofa T. Dąbrowskiego wypada moim zdaniem równie intrygująco w lekkiej, rozrywkowej, jak i tej poważnej, nastrojowej wersji. Różnorodność podejmowanej przez niego tematyki wskazuje na jego niezwykłą wszechstronność i pomysłowość. Chętnie sięgnę po jego kolejne książki, jestem przekonana, że jeszcze nieraz mnie zaskoczą.

Moja ocena:

9,5/10,         

                6-

                                                    Za książkę dziękuję Autorowi

                                                                     

oraz wydawnictwu Forma

Recenzja: "Grzesznik"

Tytuł: "Grzesznik"

Autor: Artur Urbanowicz

Wydawnictwo: Gmork

Cena rynkowa: 38 zł

Premiera: 2017 r.

Opis wydawcy:

"Gabriel Amorth, egzorcysta, sporządził klasyfikację pięciu stopni nękania człowieka przez złego ducha: kuszenie, dręczenie, obsesje, nawiedzenie i opętanie.

Zapomniał jednak o jeszcze jednym, najgorszym: gdy wszystko to spotyka cię jednocześnie…

Marek Suchocki, boss suwalskiego półświatka, dowiaduje się, że jego najgroźniejszy konkurent wychodzi z więzienia. Nie czekając na dalszy rozwój wypadków, wraz ze swoimi wiernymi ludźmi postanawia raz na zawsze stawić mu czoło. Porachunki kończą się tragicznie – Marek spada ze schodów i doznaje silnego wstrząsu mózgu. Kiedy po tygodniowej śpiączce odzyskuje przytomność, okazuje się, że jego grupa została rozbita, a wszystkie pieniądze zarobione przez lata przestępczej działalności zniknęły. Jego przeciwnik, przez swoje brutalne i bezkompromisowe dokonania ochrzczony niegdyś przez media Grzesznikiem, daje się poznać jako genialny, niesamowicie inteligentny psychopata, który nie zna litości. Stawia Suchego przed wyborem – albo ustąpi, albo zostanie mu odebrane wszystko, czym tylko kiedykolwiek się cieszył. Na domiar złego, wkrótce po wypadku ujawniają się nowe, przerażające zdolności Marka…

Poznaj zaskakujące, niespotykane dotąd połączenie horroru i opowieści gangsterskiej w klimacie "Chłopców z ferajny"!"

Groza i gangsterskie porachunki

Artur Urbanowicz to pisarz i wykładowca akademicki, który tworząc zwraca dużą uwagę zarówno na rozrywkowy charakter swoich historii, jak i  na nastrój grozy oraz tworzenie wyrazistych postaci. Jego debiut, utrzymane w klimatach słowiańskiego horroru "Gałęziste" (moja recenzja: tu), został świetnie przyjęty przez czytelników oraz recenzentów, zapewniając mu wyróżnienie w III edycji Nagrody Polskiej Literatury Grozy im. Stefana Grabińskiego i jednocześnie łamiąc stereotypy związane z debiutowaniem powieścią grozy na polskim rynku. Wydany niecałe dwa lata później "Grzesznik" stanowi połączenie thrillera z horrorem i sensacją oraz, podobnie jak swój poprzednik, imponuje już samą oprawą wizualną i dobrze przemyślaną strategią promocyjną, zachęcając do zagłębienia się w treść. Sięgając po kolejną książkę Urbanowicza miałam dość wysokie wymagania, ale też przeczucia, że i tym razem jego wyobraźnia mnie nie zawiedzie. Co otrzymałam? Czy połączenie trzech gatunków literackich się opłaciło? 

"Grzesznik" opowiada o losach grupy przestępczej koordynowanej przez Marka Suchockiego ("Suchego"), będącego postrachem całych Suwałków, który pewnego dnia musi zetknąć się z wcześniejszym mafijnym bossem, Grzegorzem Samielewiczem ("Grzesznikiem"), i przez to ulega groźnemu wypadkowi. Ląduje w szpitalu, ma poważny uraz głowy, a jego życie wkrótce ulega drastycznym zmianom. Odwracają się od niego podwładni, natyka się na poważne problemy w sferze prywatnej i, jakby tego było mało, zaczynają dręczyć go odczucia, że coś z nim jest nie tak. Widzi dziwne rzeczy, ma poczucie, że stopniowo traci nad wszystkim kontrolę i znajduje się na granicy obłędu. Psychiatra nie pomaga, więc stopniowo zaczyna podejrzewać, że jego sprawy nie da się racjonalnie wyjaśnić. Co w takiej sytuacji zrobi Marek? Kim tak naprawdę jest Grzegorz Samielewicz? Jakie konkretnie nieszczęścia spotkają mafioza? Jeżeli chcecie poznać odpowiedzi na te pytania i wsiąknąć w niezwykły świat mafijnych zbrodni - zapoznajcie się z tą książką.

Bohaterowie powieści Urbanowicza są bardzo wyraziści, różnorodni i intrygujący. Praktycznie każda postać, zarówno pierwszo-, jak i drugoplanowa, przykuwa uwagę odbiorcy, czymś się wyróżnia, ma swoje wady i zalety. Marek Suchocki prawie kompletnie traci pozornie idealną pozycję, znajdując się w kompletnie dla siebie nowej sytuacji, w której odczuwa permanentny lęk i traci dotychczasową pewność siebie, przez co zaskakuje i zaciekawia czytelnika. Grzegorz Samielewicz stanowi tajemnicę, jaką zapewne każda czytająca tę książkę osobę chciałaby odkryć. Gangsterzy to barwni indywidualiści. Nawet teoretycznie mało znacząca w kontekście całej historii postać jest charakterystyczna. Dialogi bohaterów są nacechowane indywidualizmem, zróżnicowane pod względem tematyki, ciekawią i nieraz są pełne rozważań o charakterze etycznym oraz czarnego humoru, który genialnie wkomponowuje się w przedstawioną przez autora opowieść. 

Powieść Artura Urbanowicza to godna uwagi hybryda gatunkowa, w której nie brakuje wątków sensacyjnych, kryminalnych oraz klimatu grozy. Na początku autor wprowadza czytelnika w gangsterski światek, skupiając się na stronie sensacyjno-obyczajowej, by następnie dość płynnie przejść bardziej w kierunku grozy i kryminału. Akcja "Grzesznika" charakteryzuje się dużą dynamicznością. Rozpędza się z czasem, nie brakuje w niej przekrętów, stopniowo odkrywanych tajemnic, nieprzewidywalności. W porównaniu do "Gałęzistego", znajduje się tu znacznie mniej szczegółowych opisów, struktura historii jest bardziej zbalansowana, przez co nieustannie trzyma odbiorcę w napięciu, jednocześnie go nie przeciążając i pozwalając mu kompletnie zatracić się w lekturze. Język powieści jest przystępny, ale bardzo bogaty, pełen charakterystycznych zwrotów i stosowanych przez gangsterów wulgaryzmów, dzięki czemu całość bardzo przyjemnie się czyta i zapada w pamięć.  

"Grzesznika" zapamiętam jako rewelacyjną, pełną akcji, oryginalną i nieprzewidywalną powieść grozy, która dostarczyła mi mnóstwo dobrej rozrywki. Jest jeszcze lepszą książką niż "Gałęziste", co utwierdza mocną pozycję Artura Urbanowicza na rynku polskiej literatury grozy i pokazuje, że z czasem staje się coraz lepszym pisarzem. Z niecierpliwością czekam na jego kolejne powieści. 

Moja ocena:

10/10,        6

Za książkę dziękuję Autorowi i wydawnictwu Gmork

Recenzja ukazała się też na portalu Kostnica: https://kostnica.com.pl/grzesznik-artur-urbanowicz/